مبنای حقوقی دادخواست
گواهی پایان کار، سندی است که پس از اتمام عملیات ساختمانی بر اساس تقاضای مالک یا وکیل قانونی وی، توسط شهرداری با توجه به عدم خلاف در بنا و عدم بدهی ساختمان به شهرداری، صادر می شود و پایان عملیات ساختمانی و انطباق بنای ساخته شده با قوانین شهر سازی را تأیید می کند.
اخذ پایان کار به وسیله مالک رسمی ملک، انجام می شود؛ اما در صورتی که ساختمان از طریق قرارداد مشارکت در ساخت، بنا شده باشد، معمولاً سازنده با وکالت نامه کاری که از مالک می گیرد، تعهد به اخذ گواهی پایان کار می دهد. در مواردی که ملک، فروخته شده باشد و یا ملک موضوع مشارکت در ساخت، فاقد پایان کار باشد، شخص ذی نفع می تواند، دعوی الزام به اخذ پایان کار را مطرح کند.
البته در مواردی نیز ممکن است، شهرداری به دلایل غیر موجه از صدور گواهی پایان کار امتناع ورزد که در چنین حالتی، شخص ذی نفع می تواند، الزام شهرداری را نسبت به صدور پایان کار از دادگا بخواهد.
طرفین دعوی
در این دعوا، خواهان شخصی است که از صدور پایان کار، نفع می برد و مانند شخصی که ملک نو ساز فاقد پایان کاری را خریداری کرده است و یا ملکی را خریده که اعتبار گواهی پایان کار آن به پایان رسیده است. خوانده نیز شخصی است که اخذ گواهی پایان کار، قانوناً و یا طبق قرارداد بر عهده اوست و از انجام این تعهد امتناع می کند. این شخص می تواند، مالک، فروشنده یا پیش فروشنده ی ملک و یا سازنده ملک باشد. در صورتی که متعهد اخذ پایان کار، شخصی غیر از مالک باشد، علاوه بر شخص متعهد، مالک رسمی ملک را نیز باید جزو خواندگان قرار دهیم.
درمواردی که موضوع دادخواست، الزام شهرداری به صدور گواهی پایان کار است، خوانده ی دعوا شهرداری مربوطه خواهد بود.
دادگاه صالح برای رسیدگی
کلیه دعاوی راجع به املاک باید در دادگاه مطرح شود که ملک در حوزه ی قضایی آن دادگاه واقع شده است.
نحوه اجرای رأی چگونه است؟
پس از قطعیت حکم، محکومُ له (خواهان) می تواند با درخواستی، تقاضای اجرای رأی صادر شده را بکند و بعد از صدور اجراییه، به محکومُ علیه ( خوانده) ابلاغ می شود و فرصتی ده روزه به او داده می شود تا گواهی پایان کار بگیرد. در صورت عدم تبعیت محکومُ علیه از حکم صادر شده، خواهان می تواند با مجوز مقام قضایی و با هزینه ی خود اقدام به اخذ پایان کار کند و هزینه های پرداخت شده را از محکومُ علیه مطالبه کند. برای مطالبه هزینه های پرداخت شده توسط محکومُ له، نیازی به طرح دعوای جداگنه نیست و می توان مبالغ پرداختی را بر مبنای رأی و اجراییه صادر شده از محکومُ علیه مطالبه کرد. اگر امکان اخذ پایان کار توسط ذی نفع فراهم نشود، می تواند، قرارداد خود را با متعهد اخذ پایان کار فسخ نماید.