مبنای حقوقی دادخواست
ممکن است، شخصی اقدام به خرید ملک از شخص دیگر کند، بدون این که فروشنده، مالک ملک باشد یا از مالک اذن و اجازه در فروش داشته باشد. به این معامله در اصطلاح حقوقی، معامله فضولی گفته می شود. اگر مالک اصلی، قرارداد را تأیید و تنفیذ کند، قرارداد معتبر و اگر آن را رد کند، قرارداد باطل است. بنابراین پس از اطلاع مالک از انعقاد چنین قراردادی در مورد ملک خود می تواند، ابتدا از طریق اظهار نامه ی رسمی، عدم رضایت خود نسبت به قرارداد فروش ملک را به طرفین قرارداد، اعلام و سپس دادخواست تأیید بطلان معامله به جهت فضولی بودن را مطرح کند.
حالت دیگری که ممکن است این دادخواست مطرح شود، زمانی است که شخصی، وکالت جهت فروش ملک داشته؛ اما به هر دلیلی وکالت نامه باطل شده است؛ ولی با این حال وکیل به استناد وکالت نامه ی مذکور، اقدام به فروش ملک کرده است.در این فرض نیز وکیل به صورت فضولی، اقدام به انعقاد قراردادکرده است.
از نظر حقوقی، معامله ی فضولی باطل نیست و غیر نافذ است. بنابراین در صورتی که مالم ملک، معامله ی فضولی را قبول کند، معامله صحیح خواهد بود و در صورتی که مالک، معامله را قبول نکند و اقدام به رد آن کند، معامله باطل محسوب می شود.
پس از آن که مالک، اقدام به رد معامله فضولی کرد، می تواند دادخواست تأیید بطلان قرارداد را تقدیم کند.
دادگاه پس از بررسی ما وَقع در صورت احراز بطلان، حکم به تأیید بطلان معامله صادر می کند.
طرفین دعوی
مالک ملک، خواهان دعوی است و باید دعوی را به طرفیت خریدار و فروشنده ی ملک، طرح کند.
مرجع صالح برای رسیدگی
دعاوی ملکی در مرجعی رسیدگی می شود که ملک در آن حوزه قضایی واقع شده است.
نحوه اجرای رأی
بعد از این که مالک، معامله را رد کرد، آن معامله باطل است. بنابراین خواهان، تنها تأیید و اعلام بطلان معامله را از دادگاه می خواهد.
